Author/Editor		Pajnkihar, Majda; Donik, Barbara; Čuček-Trifkovič, Klavdija; Kegl, Barbara; Prlić, Nada; Radić, Rade; Stričević, Jadranka
Title		Wybór modeli i kryteriów analizy i oceny teorii pielęgniarstwa
Translated title		Selection of the models and criteria for analysis and evaluation of nursing theory
Type		članek
Vol. and No.		Letnik 40, št. 3
Publication year		2012
Volume		str. 41-46
ISSN		1730-1912 - Pielegniarstwo XXI wieku
Language		eng
Abstract		Wstęp. Teorie pielęgniarstwa zawsze opisują i podkreślają pojęcia, które mają znaczenie dla pielęgniarek i pacjentów w pewnym okresie czasu i przestrzeni. Analiza i ocena teorii pielęgniarstwa odnosi się do oceny ich przydatności w praktyce, edukacji i badaniach naukowych. Ewaluacja teorii jest procesem, w którym teoria jest poddawana systematycznej recenzji. Materiał i metoda. Przeprowadzono badania o charakterze ilościowym z wykorzystaniem dwóch kwestionariuszy. Ocena bazowała na skali Lickerta, w której 1 oznaczało ocenę najgorszą a 4 - najlepszą. Studenci oceniali modele również w kategoriach jakościowych. Badania przeprowadzono na grupie (1): 24 studentów z Uniwersytetu w Mariborze (Słowenia) oraz (2): na grupie 38 studentów z Uniwersytetu w Osijek (Chorwacja). Studenci reprezentowali pierwszy rok pielęgniarskich studiów magisterskich. Wyniki. Badania pokazują, że studenci obu uczelni jako najważniejsze kryteria analizy i oceny teorii pielęgniarskichwyróżnili przejrzystość (średnia ocen 3,8 (1); 3,9 (2)); użyteczność (średnia ocen 3,8 (1); 3,9 (2)); prostotę (średnia ocen 3,7 (1); 3,9 (2)). Biorąc pod uwagę ocenę modeli i teorii różnych autorów, studenci wybrali model McKeny (1997) ze średnią ocen 3,9 (1) i 3,7 (2) jako najbardziejprzydatny według kryteriów złożoności i użyteczności. Dyskusja. Analiza i ocena wybranej teorii odbywa się według pewnych kryteriów, dlatego muszą one być jasne i proste. Ważne jest aby ich treść się nie powtarzała i umożliwiała proces ewaluacji. Jeśli to możliwe, pomocnym jest gdy kryteria przedstawione są w formie diagramu. Wnioski. Serce i dusza rozwoju, analizy i oceny teorii tkwi w edukacji pielęgniarek.Introduction. Nursing theories always underline and describe the concepts, which are in the interest of nursing and the patients in a certain period of time and space. Analysis and evaluation of nursing theories represent an evaluation of a theory according to its usefulness in practice, education and research. Theory evaluation is a process in which a theory is systematically reviewed. Material and methodology. The research was supported by quantitativemethodology with two structured questionnaires. Evaluation was based upon the use of Likert's scale from 1 (the worst) to 4 (the best). The students have described the model evaluation also in qualitative terms. A sample of graduate students at the University Slovenia, (1) Slovenia (n= 24) and at the University in Croatia (2), Croatia (n=38), both in the first year of the second Bologna degree in nursing was consciously designed. Results. Theresults demonstrate that students from both Universities have singled out clarity with mean grade of 3.9, utility with mean grade of 3.8, and simplicitywith mean grade 3.8, as the most important criteria for theory analysis and evaluation. Concerning the evaluation of nursing theory analysis and evaluation models of different authors the students have selected McKenna's model (1997), graded with the mean grade of 3.8, as the most useful one according to the required criteria of simplicity, complexity and utility. Discussion. Analysis and evaluation of a selected theory is performed according to a set of evaluation criteria, therefore also the latter need to be presented in a clear and simple manner. It is important that the contents do not repeat themselves and that they lead the user through the process. If possible it is also valuable if the criteria are presented in the form of diagram. Conclusions. The heart and soul of development, analysis and evaluation of a theory lie in the knowledge and education of nurses.
Keywords		teorie modele kryteria pielęgniarstwo theories models criteria nursing